Η πόρτα

Πριν από λίγα χρόνια άφησα την πολυαγαπημένη μου γειτονιά, τα Εξάρχεια, και σε αναζήτηση φθηνότερης γης βρέθηκα στην πλατεία Βικτωρίας. Οι περισσότεροι με ρωτούν πως μπορώ να ζω σε μια περιοχή με τόση εγκληματικότητα. 

Η αλήθεια είναι πως υπάρχει μια σχετική αναμπουμπούλα στην περιοχή. Αυτό που εκτιμώ περισσότερο όμως στους νέους μου γείτονές είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι ασχολούνται με σημαντικά θέματα και κυρίως με την επιβίωσή τους. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν να αντιμετωπίσουν πραγματικά προβλήματα της σκληρής καθημερινότητας. Δεν υπάρχει χρόνος για μικροαστικές ανησυχίες σχετικά με καμένες λάμπες σε κοινόχρηστους χώρους, ανελκυστήρες και μακρόσυρτες συνελεύσεις.

Η νέα μου γειτονιά βρίθει από μετανάστες. Πακιστανοί, Κινέζοι αλλά κυρίως πρώην σοβιετικοί πολίτες. Είναι πιθανότερο να ακούσεις να μιλούν Ρώσικα στο δρόμο παρά Ελληνικά, όπως είναι πιθανότερο να ακούσεις Ισπανικά σε κάποιες γειτονιές της Νέας Υόρκης. Στα πανταχού παρόντα καταστήματα ψιλικών και τροφίμων μπορείς να βρεις υπέροχες βότκες, αλλαντικά και υψηλής ποιότητας τσάι. 

Η περιοχή βεβαίως είναι περισσότερο γνωστή για τα μπουρδέλα της παρά για τις βότκες. Όλες τις μέρες και ώρες αλλά κυρίως Κυριακές και λοιπές αργίες μπορείς να παρατηρήσεις ένα πλήθος ανθρώπων όλων των ηλικιών να περιφέρονται στους δρόμους με τα φαναράκια. Παρέες νεαρών, αλλοδαπών η ιθαγενών να μπαινοβγαίνουν καλαμπουρίζοντας στα "σπίτια" τσεκάροντας το περιεχόμενο πριν αποφασίσουν. Κατασταλαγμένοι μεγαλύτεροι οι οποίοι ενώ περπατούν αδιάφορα χάνονται από το πεζοδρόμιο σα να τους ρούφηξε κάποιο κενό του χώρου, πίσω από κάποια σκουριασμένη καγκελόπορτα, μέσα στα σκαλοπάτια κάποιου υπογείου, στο διάδρομο της εισόδου κάποιας μισογκρεμισμένης μονοκατοικίας. Άλλοι περιποιημένοι, άλλοι με τα ρούχα της δουλειάς, άλλοι αμέριμνοι, άλλοι ντρεπόμενοι, μια λαϊκή αγορά αγοραίου έρωτα. Προσωπικά δε μου αρέσει η λογική του μπουρδέλου, απολαμβάνω όλη τη διαδικασία στο σεξ, το πριν, το μετά. Θεωρώ πως κάθε λεπτομέρεια έχει τη δική της σημασία και ο χρόνος αποκτά μια αξία διαφορετική. Στα χρόνια βεβαίως της διαμονής μου στην περιοχή μπορώ να πω πως αισθάνομαι μειονότητα.

Την εποχή που πρωτοήρθα στην Αθήνα έμεινα στην περιοχή της Κυψέλης, λίγο πιο πάνω από το θέατρο "Κάπα". Στον όροφό μου έμενε και κάποιος μικροαστός που στο κουδούνι του αναγραφόταν το όνομά του και ο "τίτλος" του, " Υπάλληλος υπουργείου οικονομικών". Μετρίου αναστήματος, με γένια, ανοικτό πουκάμισο, τρίχα ευδιάκριτη, χρυσή καδένα, μπάκα, κομπολόι, σκαρπίνι, μαγκιά, κλανιά και αδιακρισία. Στην πολυκατοικία δεν υπήρχε διαχειριστής, το ρόλο αυτό είχε αναλάβει κάποια ιδιωτική εταιρία. Ο απίστευτος αυτός τύπος είχε αυτοανακηρυχτεί σε διαχειριστή και δημιουργούσε διάφορα προβλήματα. Διαμαρτυρόταν συνέχεια με αφορμή τον παραμικρό θόρυβο, άνοιγε την αλληλογραφία των άλλων και ανήγαγε σε θέμα μείζονος εθνικής σημασίας τις καμένες λάμπες στους διαδρόμους. Γενικώς τον είχα πάρει με το καλό και δεν είχα πολλά πολλά μαζί του. Κάποια μέρα ήθελε να μπει με το ζόρι στο σπίτι μου με τη δικαιολογία πως ήθελε να εξαερώσει τα σώματα του καλοριφέρ. Έπρεπε να τεθούν κάποια όρια πράγμα που δεν του άρεσε. Δεν άργησε να απαντήσει. 
Ήταν απογευματάκι και ξυριζόμουν στο μπάνιο. Είχα βάλει ένα δισκάκι με τραγούδια του Πανούση, δώρο από περιοδικό. Συμπτωματικά έπαιζε την "Ανακωχή μεταξύ των ενοίκων". Σιγοτραγουδούσα και ξυριζόμουν. Χτύπησε το κουδούνι. Ήμουν σίγουρος πως ήταν ο μαλάκας.
Άνοιξα με τους αφρούς στο πρόσωπο και αντίκρισα το θέαμα. Από τη μέση και πάνω το πουκάμισο με την τρίχα και την καδένα ως αναπόσπαστο κόμάτι ταυτότητας, από τη μέση και κάτω πυτζάμα και πασούμι, (φαντάζομαι επίσης αναπόσπαστα). 

- Παρακαλώ.
- Μ' ενοχλείς. 
Παύση.
-Κι εσύ μ' ενοχλείς. 
- Εγώ? Τι σ' ενοχλεί? 
- Η καδένα σου.
Η απάντηση που έλαβε ήταν κάτι που δε μπορούσε να φανταστεί. Μπλόκαρε, συγχύστηκε και έσπευσε να τρυπώσει στη φωλιά του μουρμουρίζοντας "Ας είχες κι εσύ καδένα".

Οι νέοι μου γείτονες δεν ασχολούνται με τέτοια θέματα, ο λόγος είναι πολύ απλός. Τη στιγμή που στη γειτονιά σου πέφτουν πυροβολισμοί και κυνηγητά με περιπολικά δεν υπάρχει χρόνος να σκέφτεσαι τα κοινόχρηστα.

 "Αργία μήτηρ πάσης κακίας".
Τουλάχιστον έτσι πίστευα μέχρι τώρα μιας και τα γεγονότα ήρθαν να με διαψεύσουν.
Μόλις επέστρεψα από την ολιγοήμερη απουσία μου των ημερών της πρωτοχρονιάς και των απεχθών χριστουγέννων, οι ιθαγενείς γείτονές μου φαίνονταν αναστατωμένοι και αγανακτισμένοι. Είχε παρουσιαστεί στην πολυκατοικία κρούσμα απόπειρας διάρρηξης. Οι επίδοξοι ληστές βεβαίως δεν κατάφεραν να παραβιάσουν την πόρτα ασφαλείας του διαμερίσματος , τα σημάδια της απόπειρας όμως φαίνονταν ξεκάθαρα στα πρόσωπα των ημεδαπών γειτόνων μου. Μου περιέγραψαν με πάθος και επιχειρήματα τα συναισθήματά τους και εκεί που όλοι περίμεναν να τους εκφράσω συμπαράσταση εγώ παρέμεινα ψύχραιμος. Τους εξήγησα πως δεν είχα κανένα λόγο να ανησυχώ μιας και τα πιο πολύτιμα πράγματα στο σπίτι μου είναι ταινίες και βιβλία. Για να πω την αλήθεια αν κάποιος μπει στο σπίτι μου και τα κλέψει θα στεναχωρηθώ βεβαίως για την απώλεια του αρχείου μου, αλλά θα με γεμίσει αισιοδοξία το γεγονός πως κάποιος στη χώρα αποφάσισε να κλέψει βιβλία.

Η αντίδραση βεβαίως δεν άργησε να έρθει. Η αυτοκρατορία των μικροαστών συσπειρώθηκε και αντεπιτέθηκε. Εφαρμόστηκε δρακόντειο μέτρο δι αποφάσεως της διαχείρισης να κλειδώνει η κεντρική πόρτα μετά τις δέκα το βράδυ. Το μέτρο αυτό το έχω συναντήσει σε πολλές πολυκατοικίες και πραγματικά δεν κατάλαβα ποτέ την πρακτική του αξία. Σε τι μπορεί δηλαδή να δυσκολέψει ένα διαρρήκτη μια φθηνή και λειωμένη από τη χρήση κλειδαριά, πάνω σε μια σάπια από τη σκουριά πόρτα, τη στιγμή που αυτός πρόκειται αμέσως μετά να ανοίξει μια θωρακισμένη πόρτα ασφαλείας μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Αντιθέτως πρόκειται για μέτρο λίαν εκνευριστικό αφού πρέπει σε κάθε περίπτωση να αφήνεις τη θέρμη του οίκου σου και να κατεβαίνεις στην εξώπορτα για "αναγνώριση".
-Αλτ!! Τις ει?
-Η διαχειρίστρια. 
-Προχώρει ο εφοδεύων.

Πρέπει μάλλον να είναι της μόδας να είσαι "αγανακτισμένος πολίτης". Αγανακτισμένος για τους μετανάστες, την εγκληματικότητα, τις τιμές στα σούπερ μάρκετ και τις λαϊκές αγορές, τις ουρές στις εφορίες την τελευταία μέρα λήξης προθεσμίας για τα τέλη κυκλοφορίας, αγανακτισμένος επειδή δεν κάνει κρύο το Γενάρη, αγανακτισμένος επειδή χιονίζει το Φλεβάρη. Κάθε τι εκφράζεται με αγανάκτιση. Κάθε απορία, κάθε δυσκολία. Όλοι τα βρίσκουν σκούρα με την πρώτη ευκαιρία, ψηφίζουν όμως χωρίς κανένα δισταγμό, φόβο ή αγανάκτιση νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις.

Αγανάκτηση και φόβος. Μια ολόκληρη κοινωνία που φοβάται τη σκιά της. Έσπευσαν οι γείτονές μου αγανακτισμένοι να εκφράσουν το φόβο τους, κλειδώθηκαν στα σπίτια τους. Αφού σιχτίρισα μερικές φορές επειδή χρειάστηκε να παραλάβω την παραγγελία μου, να υποδεχτώ ή να ξεπροβοδίσω τους επισκέπτες μου στην είσοδο της πολυκατοικίας, διαπίστωσα με χαρά πως το μέτρο δεν εφαρμοζόταν με ευλάβεια. Είπαμε, στην πολυκατοικία δεν είχε μόνο έλληνες. Ίσως τελικά οι άνθρωποι της φυλής μας να είναι καλύτεροι όταν αισθάνονται μειονότητα, ακόμα και μέσα στην πολυκατοικία τους. 
Ένα επόμενο βράδυ όμως επιστρέφοντας στο σπίτι διαπίστωσα μια σατανική μετατροπή στην κλειδαριά. Είχαν τοποθετήσει ένα νέο μηχανισμό ο οποίος απελευθερώνει το κλειδί μόνο στη θέση που η κλειδαριά είναι κλειδωμένη. Ένας σατανικός μηχανισμός που σε υποχρεώνει να κλειδώσεις την πόρτα σου είτε το θέλεις είτε όχι.
Κάθε τέλεια σχεδιασμένος μηχανισμός όμως έχει και το σφάλμα του. Δεν αποκλείεται για παράδειγμα το ενδεχόμενο να είναι μεν η κλειδαριά κλειδωμένη απελευθερώνοντας το κλειδί και η πόρτα ορθάνοικτη χωρίς καμία ελπίδα να κλείσει. Νομίζω πως μια κλειδωμένη-ανοικτή πόρτα θα μπορούσε να αποτελεί σύμβολο ελευθερίας και δημοκρατίας, σύμβολο αντίστασης στον εντατικά καλλιεργούμενο φόβο.
Όλα αυτά μου θυμίζουν το παραμύθι με το βασιλιά που έχτισε ένα κάστρο με τεράστιους τοίχους χωρίς παράθυρα και πόρτες και κλείστηκε μέσα επειδή φοβόταν το θάνατο. Κάποιος του είπε πως μέσα σε μια τέτοια κατασκευή θα ήταν ασφαλής αφού ο θάνατος δε θα μπορούσε να μπει και έτσι ο βασιλιάς θα ζούσε αιώνια. Βεβαίως από τη στιγμή που ο βασιλιάς εντοιχίστηκε κανείς δεν μπορούσε να ακούσει τις εκκλήσεις του για βοήθεια και κανείς δεν έμαθε αν πέθανε από ασφυξία ή πείνα. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο σύμβουλός του πήρε τη θέση του στο θρόνο.

ΣΣ. Δημοσιεύτηκε αρχικά στο άλλο μου μπλόγκ Brazilastateofmind στις 14/2/2009